Güneş Çarpması Nedir ve Belirtileri Nelerdir?

Güneş çarpması, yakıcı yaz aylarında kişinin güneş altında korumasız bir şekilde uzun süre güneş ışınlarına maruz kalması sonucunda ortaya çıkar. Halk arasında sıcak çarpması veya güneş geçmesi olarak da bilinir. Tehlikeli bir durum olması sebebiyle acil müdahale gerektiren bir sorundur. Sıcak bölgelerde yaşayan insanların daha bilinçli olması gerekir.

Güneş Çarpması Neden Olur?

Sıcak çarpmasının en büyük nedeni çok yüksek sıcaklıklara maruz kalmaktır. Deniz kenarında tatil yapmak ve normal sıcaklıkların üzerinde bir ortamda çalışmak sıcak çarpmasının en büyük nedenleri arasındadır. Ayrıca nemli hava, vücudun soğutma mekanizmasını bozacak ve sıcak çarpmasına neden olacaktır. Yakıcı güneşte fazla alkol almak, kalın giysiler giymek ve yağlı yiyecekler yemek, sıcak çarpmasına neden olabilir.

Sıcak havalarda insan vücudu cilt yüzeyine kan akışını artırır. Terleme ve nefes verme yoluyla aşırı ısınmayı önler. Terleme ve nefes alma tam olarak gerçekleşmediğinde güneş çarpması ve buna bağlı semptomlar kaçınılmazdır. Vücuttan yüksek miktarda su ve tuz kaybolduğu için sıcak çarpması belirtileri ortaya çıkmaya başlar.

Güneş Çarpması Belirtileri Nelerdir?

Uzun süre güneş ışığına maruz kalmak aşırı tuz ve su kaybını meydana getirir. Bunun sonucunda halsizlik, güçsüzlük ve kaslarda hissizlik gibi belirtiler ortaya çıkar. Güneşe maruz kalma durumu ilerledikçe vücut ısı dengesini koruyan fonksiyonlarını kaybeder. Bununla beraber vücutta hızla artan anormal bir sıcaklık görülür. Ölçümlerde görülen 40 derece ve üzeri sıcaklıklar güneş çarpmasının ana habercilerindendir.

• Aşırı terleme
• Mide bulantısı
• Ciltte renk değişiklikleri
• Solunum düzensizliği
• Uyku isteği
• Kalp çarpıntısı
• Şiddetli baş ağrısı
• İstemsiz kas tepkileri
• Şuursuzluk ve bilinç kaybı
• Halsizlik ve hissizlik

Bu belirtiler aynı zamanda güneş çarpmasının hangi evresinde olduğunuz konusunda da bilgi verebilir. Vücut sıcaklığı arttıkça semptomların şiddeti aynı oranda artacaktır. Bu duruma acil müdahale edilmezse ve vücut sıcaklığı uzun süre yüksek kalırsa, organlarda çeşitli semptomlar meydana gelebilir.

Güneş Çarpması Nasıl Önlenir?

Güneş çarpması hayatı tehlike altına sokabileceğinden dolayı acil müdahale gerektirir. Özellikle sıcakların daha çok yaşandığı bölgelerde insanlar daha bilinçli olmalıdırlar. Güneşin direkt vurduğu yakıcı ortamlar yerine gölgelik ve serin ortamlarda bulunmak tercih edilmelidir. Vücudu susuz bırakmamak ve yaz aylarında su tüketimini artırmak da en önemli unsurlardan birisidir. Giydiğiniz kıyafetlerin yaz ayına uygun olması, serin tutması ve hafif olması önemlidir. Dışarıda güneş altında kalınan sürenin iyi ayarlanması ve gerektiğinde serin ortama geçilmesi gerekir. Yakıcı güneşin çarpmasından ve vücuda getirdiği tüm zararlı etkilerden korunmak için yaz boyunca şapka, gözlük ve güneş kremi kullanmayı ihmal etmeyin.

Güneş Çarpmasında Acil Müdahale

Güneş çarpması yaşayan kişiler hemen serin bir yere götürülür, dar giysiler giyiyorsa hemen çıkarılır. Sıkı kıyafetler gevşetilir ve kusmayı önlemek için yan yatırılır. Vücut ısısını düşürmek için baş, göğüs ve koltuk altlarına soğuk suya batırılmış bir bez koyabilir veya bir soğutucu ile soğutmayı deneyebilirsiniz. Ayrıca kan dolaşımını başa yönlendirmek, ayakları kaldırmak, kol ve bacaklara masaj yapmak ve duş almak gerekebilir. Bilinci yerinde olan kişilere sıvı verilmeli, bilinci kapalı ise takip ve tedavi için en yakın sağlık kuruluşuna götürülmelidir.

• Risk altında olanlar;
• Özellikle kronik hastalıkları bulunan kişiler (yüksek tansiyon, şeker hastalığı, kronik böbrek yetmezliği olanlar),
• Kanser hastaları,
• Aşırı kilolu olan kişiler,
• Psikiyatrik rahatsızlığı olanlar,
• 65 yaş üzeri kişiler, 5 yaş altı çocuklar ve gebeler sıcak yaz aylarında çok daha dikkatli olmalıdır.