Son yıllarda uyku bilimi araştırma ve geliştirmelerinin sürekli artmasıyla birlikte insanlar uyku düzeninin vücudun hemen hemen her sistemi üzerinde etkili olduğunu bulmuşlardır. Uyku, fiziksel ve zihinsel sağlık üzerinde önemli bir etkiye sahiptir ve güçlü bir bağışıklık sistemi için de çok önemlidir.
Uykunun Bağışıklık Sistemine Etkisi
Bağışıklık sistemi sağlığın korunmasında, birçok akut ve kronik hastalığın önlenmesinde ve yaraların iyileşmesinde kilit rol oynar. Bağışıklık sistemi ve uyku iki yönlü bir ilişki içindedir ve birbirleri üzerinde büyük etkileri vardır. Vücuttaki enfeksiyonlar, hastalıklar ve ilgili semptomlar uyku düzenini bozabilir. Yetersiz veya düzensiz uyku da bağışıklık sistemini zayıflatabilir ve vücudun hastalanmasını kolaylaştırabilir.
Uykunun bağışıklık sistemi için bu kadar etkili olmasının en önemli nedeni vücudun dinlenmesini sağlamasıdır. Fiziksel dinlenme, doğuştan gelen bağışıklığın sağlıklı devamlılığı ve kazanılmış bağışıklığın sürdürülmesi için önemlidir. Bazı bilimsel çalışmaları kontrol ettiğimizde, gece uykusu sırasında sitokin üretiminin arttığını ve böylece adaptif bağışıklık sisteminin güçlendiğini bulduk.
Covid-19’a Karşı Uykunun Önemi
Bu dönemde 2019 yılının sonundan itibaren Covid-19’un neden olduğu pandemi dünyayı etkisi altına alırken, güçlü bir bağışıklık sistemi virüse ve etkilerine karşı korunmada en önemli rolü oynuyor. Hastalığın daha şiddetli ilerlediği, iyileşme süresinin uzadığı ve bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerin zatürre gibi ciddi problemlere sahip olma olasılığının önemli ölçüde daha fazla olduğu gözlemlendi. Bu nedenle Covid-19 enfeksiyonuna karşı daha dirençli hale gelmek için yeterli uyku şarttır.
Yetersiz Uykunun Zararları
Hepimizin bildiği gibi uykusuzluk ya da uyku sorunları birçok akut ve kronik hastalık olasılığını artırmaktadır. Bunun en önemli nedeni yukarıda bahsedilen uyku düzenleri ile bağışıklık sistemi arasındaki ilişkidir.
- Bağırsak florasında bozulma
- Zararlı kilo kaybı
- Düşük bağışıklık
- Yüksek tansiyon
- Diyabet hastalığı
- Kalp hastalıkları
- Depresyon ve anksiyete
- Sinirli ruh hali
- Odaklanma problemleri
Uyku bozuklukları ile karakterize hastalıklardan mustarip, geceleri 6-7 saatten az uyuyan veya uyku düzeni olmayan kişilerin bulaşıcı hastalıklara yakalanma olasılığı çok daha yüksektir.
Uyku Düzeni Neden Önemlidir?
Sağlıklı bir uyku düzeni, bağışıklık sisteminin en güçlü haliyle çalışmasını destekler. Yeterli uyku kalitesi ve yeterli uyku, hastalık faktörlerine daha hızlı ve daha etkili bir yanıt üretmek ve istenmeyen bağışıklık reaksiyonlarının (alerjik reaksiyonlar gibi) şiddetini azaltmak için çok önemlidir. Aynı zamanda savunma sisteminin sağlıklı bir şekilde devam etmesinden sorumlu bağışıklık proteinlerinin üretimi için yeterli uyku gereklidir.
Uykusuzluk, düzensiz uyku, uyku apnesi gibi sorunlar varsa bağışıklık sistemi düzgün çalışmayacak ve zayıflayacaktır. Bu, vücudu Covid-19 dahil olmak üzere birçok hastalığa karşı daha duyarlı hale getirir. Aynı zamanda gerekli bağışıklık tepkisinin üretilememesi nedeniyle hastalık daha ciddi ve zor hale gelir.
Uyku Düzeni Nasıl Olmalıdır?
Her gece yeterli ve kesintisiz uyku almak, aynı zamanda yatma ve kalkma saatlerinin de belli bir düzende tutulması anlamına gelir. Uyku düzeninizi iyileştirmek için öncelikle yaşam tarzınızı ve alışkanlıklarınızı gözden geçirmelisiniz. Yatakta yatarken vücudun uykuya hazırlanmaya başlayabilmesi için yatağın sadece uyku için kullanılması, gün içinde zaman geçirirken farklı ortamlar seçilmesi gerekir.
Yetişkinlerin günde ortalama 7-9 saat uykuya ihtiyacı vardır. 65 yaşın üzerindeyseniz günde 7-8 saat uykuya ihtiyacınız vardır. Bu süre 5 saatten az 9 saatten fazla olmamalıdır.
Son olarak; Korona virüs başta olmak üzere pek çok bulaşıcı hastalığın ve birçok kronik hastalığın önüne geçebilmek için gece uykusunun önemi özellikle öne çıkıyor. Ancak sağlıklı beslenmeye, düzenli egzersize ve düzenli sağlık kontrollerine dikkat ederek hastalıkları önleyebilirsiniz.