Kadınlarda regl kanamasının sona ermesine menopoz adı verilir. Kadınlarda üreme regl ile başlar ve menopoz döneminde biter. 12 ay boyunca regl olmayan kadınların menopoza girdiği kabul edilir. Kesin bir yaşı olmamakla beraber Türkiye’de menopoz yaşı 45-48 yaş aralığıdır.
Menopoz Dönemi Nedir?
Kadın hayatında önemli bir süreç olarak bilinen menopoz, Dünya Sağlık Örgütü’nün tanımına göre; regl kanamasının sona ermesi ve yumurtalık faaliyetlerinin durmasıdır. Bireyin ilk regl kanaması ve menopoza girmesindeki zamanı genetik faktörler belirler. Bazı kadınlar çok uzun süre menopoza girmeden regl olmaya devam edebilirken, bazı kadınlar ise erken menopoza girme durumuyla karşılaşabilir.
Genetik faktörlerle beraber doğum sayısı, doğum şekli, radyoterapi, kemoterapi, tütün ve alkol kullanımı gibi faktörler de menopoz yaşını etkileyen unsurlardandır. Menopoz bilindiği üzere üç aşamadan oluşan bir süreçtir:
Perimenopoz: Bu aşama menopoz belirtilerinin ilk görüldüğü kısımdır. Menopoz öncesi süreci tanımlayan perimenopoz, son regl kanamasından birkaç yıl öncesini ifade eder. Bu süreç içerisinde yumurta üretimi devam etse de yumurtaların kalitesi ve işlevi yok denecek kadar düşüktür. Bu aşamadaki bireylerin hamile kalma olasılığı bu nedenle çok azdır. 4 yıla kadar sürebilen perimenopoz, kişinin 12 ay regl görmemesi ile sonlanmış olur.
Menopoz: Son regl üzerinden 12 ay geçmiş her kadın menopoz olarak kabul edilir. Bu süreçte yumurtalıklar işlevini yitirir ve doğurganlık sona ermiş olur.
Postmenopoz: Menopozdan sonraki süreci ifade etmek için kullanılır. Menopoz belirtilerinin sona ermeye başladığı aşamadır. Bu dönemdeki her kişi kalp, ciğer ve kemik sağlığı açısından risk taşır. Bu nedenle bireyler daha sağlıklı bir yaşam için rutinlerini düzenlemelidir.
Menopoz Belirtileri Nelerdir?
Menopoza girecek her kadın vücudun davranışlarından belirtileri sezebilir. Bu sayede yaşam alışkanlıklarını düzenleme adına bir plan oluşturabilirler. Menopozun ilk belirtisi olarak regl kanamaları çok gecikir ve normalin üstünde düzensiz hale gelir. Bu süreç içerisinde psikolojik değişiklikler gözlenebilmektedir.
Yaygın olarak görülen menopoz belirtileri şöyle sıralanabilir;
- Ateş basması
- alp çarpıntısı
- Sıkça Terleme
- İştah artışı
- İdrar kaçırma
- Vajinal kuruluk
- Unutkanlık
- Öfkeli ruh hali
- Depresyon
Menopoz dönemi her kadının mutlaka geçireceği önemli bir süreçtir. Bu sürecin zorluğu kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Depresyon belirtilerine karşı önlem almak, menopoza giren kadınlar için yaşam kalitesini artıran unsurlardandır. Ruhsal veya fiziksel zorluk yaşayan bireyler alanında uzman hekimlerle görüşme sağlayabilir.
Menopozda Beslenme Nasıl Olmalıdır?
Östrojen hormonunun azalmasıyla kişide aşırı iştah artışları görülebilir. Bu iştahtan doğacak kilo artışlarına karşı etkili bir beslenme planı uygulamak şarttır. Bu beslenme planı içerisinde E ve D vitaminleri içeren besinler tüketmek önemlidir. E vitamini ani gelen sıcak basmalarını ve gece terlemelerini önleyebilir. Tuz ve şeker alımını azaltmak da sağlıklı bir yaşama adım atmak için şarttır. Kişiden kişiye değişiklik gösterebileceği sebebiyle beslenme planının bir diyetiysen yardımıyla hazırlanması daha faydalıdır.
Menopoz Döneminde Psikolojinin Önemi
Menopoz bir hastalık değil, fizyolojik doğal bir değişimdir. Bu süreci geçiren her kadın fiziksel ve hormonal değişikliklere maruz kaldığından, psikolojiyi yönetmek zorlaşabilir. Sürecin bazı aşamaları hormonal ilaçlarla düzenlenebilse bile, ruhsal çöküntüler yaygındır. Yapılan araştırmalar menopoz sebebiyle depresyon ihtimalinin 3 kat daha fazla olduğunu gösteriyor.
Kilo alımı, gebe kalamama, regl görmeme gibi durumlar kadının büyük bir depresyon sürecine sokabilir. Bu aşamada birey kendini çirkin, değersiz veya yetersiz hissedebilir. Tüm bu süreç doğaldır ve bir psikiyatrist tarafından yardım alınması ruhsal sıkıntıları gidermek adına yararlıdır.