Ferritin vücudun ihtiyacı olan demir mineralinin depolanmasında kullanılan bir proteindir. Bu protein sayesinde vücuduna ihtiyacı duymuş olduğu demirin depolanması ve vücutta bulunan demir miktarının ölçülebilmesi sağlanır.
Vücuduna ihtiyacı olan oksijenin taşınabilmesi için kırmızı kan hücrelerinin demir mineraline bağlanması gerekir. Kırmızı kan hücrelerinin demir mineraline bağlanması ve vücudun ihtiyaç duyduğu demirin depolanması için ferritin proteinine ihtiyaç duyulur. Bu protein sayesinde vücuda giren besinlerde bulunan demirin çözülmesi ve ardından depolanması sağlanır. Ayrıca protein sayesinde vücuttaki demire ihtiyaç duyulduğu zaman da gerekli miktardaki demirin vücutta dolaşımını sağlanması sağlanabilir. Bu protein sayesinde vücudun ihtiyaç duymuş olduğu demir mineralinin kısa süre içerisinde tespit edilerek minerale ihtiyaç duyulan organlara demir mineralinin iletilmesini sağlar.
Vücudun ihtiyaç duymuş olduğu demirin vitaminlerinin karşılanmaması durumunda vücuttaki organların oksijensiz kaldığı bilinmektedir. Vücuttaki organların ve hücrelerin oksijensiz kalması durumunda ise işlevlerini kaybettikleri görülmüştür. Oksijensizlik nedeniyle vücuttaki hücrelerin işlevini kaybetmesi durumunda vücutta çeşitli semptomlar meydana gelebilir. Bu nedenle düzenli olarak kan tahlillerinin yapılması ve vücutta bulunan bu proteinin seviyesinin ölçülmesi gerekir.
Ferritin Düşüklüğü Nedir?
Ferritin düşüklüğü vücutta demir mineralinin düşüklüğünü ifade eder. Vücutta demir miktarının az olması durumunda hücrelerin ve organların ihtiyaç duymuş olduğu oksijene erişemediği görülür. Organların ihtiyaç duymuş olduğu oksijene ulaşamaması durumunda organların ve hücrelerin işlev kaybı yaşadığı görülmektedir.
Organlarda ve hücrelerde meydana gelen işlev kayıplarının ardından ciltte ve saçta çeşitli değişimler meydana gelmektedir. Ferritinin değerinin düşük olması durumunda ayrıca tırnakların da yıprandığı görülebilir. Bu değer kadınlarda erkeklere oranla daha düşük olmaktadır. Değerin normal aralığı kadınlarda mililitrede 20 ila 200 nanogram olarak belirlenirken erkeklerde mililitrede 20 ile 500 nanogram arasında olmalıdır.
Ferritinin düşüklüğü genellikle kendini halsizlik veya yorgunluk olarak gösterir. Ayrıca ciltte ve tırnaklarda meydana gelen yıpranmalar da bu düşüklüğün nedenleri arasında gösterilir. Ferritinin düşük olduğunu tespit edilebilmesi için dikkat edilmesi gereken belirtiler şunlardır:
- Halsizlik ve yorgunluk hali
- Sürekli olarak baş dönmesi yaşamak
- Cilt renginde meydana gelen değişiklikler
- Saçlarda ve tırnaklarda yıpranma
- İştahsızlık ve kilo kaybı
- Ellerin ve ayakların uyuşması
- Sinirlilik hali
- Unutkanlık
- Kulağın çınlaması
Ferritin Düşüklüğünün Nedenleri ve Tedavisi
Ferritin düşüklüğü sonucunda vücutta çeşitli değişimler meydana gelebilir. Bu değerin düşük olmasının temel nedenleri alarak genetik ve çevresel faktörler gösterilmektedir. Ferritinin düşük olmasının temel nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
- Çölyak
- Mide ve bağırsak hastalıkları
- Kronik hastalıklar
- Düzensiz beslenme
- Aşırı kafeinin alımı
- Paketli gıdaların çok fazla tüketilmesi
- Gebelik
Ferritinin belirtileri kendini göstermeye başladığında en yakın sağlık kuruluşuna giderek kan tahlili yapılmasını isteyebilirsiniz. Kan tahlili sonucunda bu değerin düşmesine neden olabilecek herhangi bir kaza veya yaralanma durumunun olup olmadığı doktor tarafından sorulacak sorular arasındadır. Herhangi bir yaralanma veya darbe problemiyle karşılaşmayan kişilerin neden düşük değerlere sahip olduğunun tespit edilebilmesi için gerekli tetkiklerin uygulanması sağlanır. Değerin düşük olmasının nedenini belirlenmesinin ardından doktor tarafından demir takviyeleri veya kırmızı et tüketiminin artırılması şeklinde çeşitli tedavi yöntemleri uygulanabilir.
Ferritin Yüksekliği Nedir?
Ferritin yüksekliği vücutta çok fazla demir depolandığı anlamına gelmektedir. Bu değerin yüksek olması vücutta çeşitli enfeksiyonların bulunduğu ve kişilerin diyabet hastalığına sahip olduğu şeklinde yorumlanabilir. Ayrıca değerin yüksek olması durumunda kişilerde kötü huylu hastalıkların olabileceği de düşünüldüğünden doktor tarafından gerekli tetkiklerin uygulanması sağlanır. Bu değerin yüksek olmasının belirtileri ise şu şekilde sıralanabilir:
- Göğüs bölgesinde hissedilen ağrı
- Kalp çarpıntısı
- Eklemlerde ve kasta meydana gelen ağrılar
- Cinsel isteksizlik
- Sürekli olarak karın ağrısı hissetmek
Bu değerin yüksek çıkmasında pek çok nedeni olabileceği de unutulmamalıdır. Genellikle ferritinin yüksek çıkmasının nedeni genetik hastalıklar veya demirin vücutta kullanılmasını engelleyen hastalıklar olarak açıklanabilir. Kişilerin herhangi bir karaciğer hastalığı bulunması lösemi hastası olması veya diyabet hastası olması durumunda ferritinin yüksek çıkabileceği bilinmektedir. Ferritinin yüksek çıkması durumunda genellikle doktorlar tarafından bu değerin neden yüksek çıktığının tespit edilmesi amaçlanır.
Değerin yüksek çıkmasına herhangi bir hastalık neden oluyorsa bu hastalığın tedavi edilmesi durumunda değerin normal aralıkta seyredeceği görülür. Bu değerin yüksek çıkmasında herhangi bir hastalık etkili değilse doktorlar tarafından magnezyum ve çinko içeren ürünlerin tüketimine ağırlık gösterilmesi önerilir. Ayrıca fiziksel egzersizlerde artış gösterilmesi ve kafein tüketimini artırmakta doktorlar tarafından önerilebilecek tedavi yöntemleri arasındadır. Ayrıca kişilerin düzenli olarak kan vermesi ve demir takviyesi kullanıyorsa bu takviyeleri kullanmaması sayesinde de değerin normal aralığa döneceği söylenmektedir.